Een van de belangrijkste moderne Zweedse auteurs is de in 1934 geboren Per Oluf Enquist, die in 2001 in het Nederlandse taalgebied met zijn roman Het bezoek van de lijfarts (Li 2001, p. 442) over de Duitse verlichte arts aan het Deense Hof, Struensee bekend werd. Eerdere vertalingen bleven vrijwel onopgemerkt. Het ongelofelijke succes van de 'Struensee-roman' zette de uitgever ertoe aan de reeds 1964 in het Zweedse origineel verschenen historische roman De vijfde winter van de magnetiseur op de markt te brengen. In dit vroege werk van Enquist gaat het opnieuw over het spel van macht, verleiding, misbruik en vernietiging. Weer staat een arts in het middelpunt van de handeling, die Enquist in de 18e eeuw tussen rationalisme en irrationalisme plaatst. Een man met vele gezichten is op de vlucht, zijn leven wordt bepaald door snelle successen en afbraak. De magnetiseur Friedrich Meisner, die gelijkenis vertoont met de historische wonderdokter Franz Anton Mesmer, trekt als genezer door het zuiden van Duitsland. Hij wordt tegelijkertijd vereerd als arts, held en profeet en veroordeeld als bedrieger, parasiet en ophitser. De winter van 1793 brengt Meisner in het Beierse stadje Seefond door. Deze vijfde winter van zijn vlucht is bepalend voor zijn verdere levensloop. Meisners tegenspeler is de rationalistische arts Steiner, die de geneeskunst van Meisner als oplichterij beschouwt: door handoplegging, hypnose en magnetisme lukt het Meisner de blinde dochter van Steiners collega Selinger te genezen. Het meisje werd op 10-jarige leeftijd verkracht en kan sindsdien niet meer zien. De wonderbaarlijke genezing van de jonge vrouw heeft een signaalwerking: m.n. de vrouwelijke burgers van Seefold geven de door de ratio bepaalde twijfels op en stromen in grote getale met hun ziektes, kwalen en pijnen naar de wonderdokter, om genezing te vinden. Meisner alias Mesmer is een van de vroege genezers, die voor veel lichamelijk lijden een psychische oorzaak zien. De magnetiseur van Enquist kent dan ook precies de behoefte van de menselijke ziel. Om te kunnen helen, schrikt Meisner niet terug voor leugen, manipulatie en bedrog, door hemzelf "vervoerende schepping" genoemd. Zo wordt hij tot een demagoog in de ban van de macht. De spectaculaire genezing van een tweede vrouw wordt hem fataal. De machtshongerige magnetiseur verliest zijn autoriteit en met het verdwijnen van zijn suggestieve krachten verliezen de burgers het geloof in wonderen. Voor zijn menselijke rechters vormt het fenomeen Meisner het dilemma van het onsterfelijke menselijke geloof in suggestie en, zo men wil, bedrog.

Enquists historisch-psychologische roman is qua stijl en compositie een echt meesterwerk. De roman is ook leesbaar als een filosofisch en politiek verhaal. Namen, gebeurtenissen en plaatsen zijn fictief. De basis voor Enquists roman vormt echter de biografie van Franz Anton Mesmer, de uitvinder van het magnetisme als heelmethode. Aangetrokken door de donkere, geconcentreerde en poëtische taal van Enquist bereikt de lezer in een haast onopgemerkte spanningsopbouw de verontrustende en gecompliceerde diepten van de verschillende personages. Het meeslepende literaire avontuur doet de mens opnieuw beseffen hoe moeilijk beheersbaar ook de eigen ziel met haar lichte een haar donkere kanten is. [Günther Brandorff] Verberg tekst

Meisner is een begaafd magnetiseur die mensen kan genezen maar soms ook heel egoïstisch gebruikt. Hij is eerder uit Wenen verjaagd en er was een rechtszaak tegen hem. Hij is op de vlucht omdat hij een meisje heeft verkracht en haar broer verwond. In oktober 1793 komt hij aan in het Duitse stadje Seefond, waar hij al gauw de bevolking voor zich weet te winnen, o.a. door genezing van de blinde dochter van een arts. Deze arts blijft sceptisch en als hij als wetenschappelijk waarnemer de behandeling van een vrouw met buitenbaarmoederlijke zwangerschap volgt, ontmaskert hij Meisner, maar voelt zich daar niet gelukkig over, evenmin over de rechtszaak die volgt. Enquist (1934) is een belangrijk Zweeds auteur. Zijn roman 'Het bezoek van de lijfarts'* is een bestseller in ons land. Ook deze vroege, goed vertaalde roman is indrukwekkend door het prachtige psychologische portret van Meisner, zijn patiënten en de mensen die aan hem twijfelen. Knap speelt Enquist met de psychologische krachten en de vraag wat goed en kwaad is. Omslagreproductie in kleur van Millets Louise-Antoinette Feuardent. Kleine druk. Verberg tekst