In Buiten Schot geeft de Nederlandse historiscus Paul Moeyes een diepgaande ontleding van zijn land tijdens de Groote Oorlog. Nederland bleef buiten schot en dankzij veel spitsvondig bochtenwerk kon het zijn neutraliteit handhaven. Het had bovendien het geluk dat zowel de Centralen als de Geallieerden voordeel zagen in het eerbiedigen van die neutraliteit. Uit de zorgen bleef Nederland echter niet: men kende er ook voedseldistributie en groeiende ellende, en een groot leger en vloot bewaakten de grenzen en de kust. Dit rijk met foto's geïllustreerde boek is ook interessant voor Belgische lezers, omdat beide landen, niettegenstaande de 330 km lange Duitse hoogspanningsdraad en hun zeer verschillende situaties, toch buren bleven en met elkaar te maken kregen, vooral in 1914 en – niet zo vriendschappelijk – in 1918.
Reeds van in de eerste weken van de Duitse inval in augustus 1914 zochten Belgische vluchtelingen een goed heenkomen in Nederland. Naarmate de Duitsers oprukten groeide de vluchtelingenstroom, en na het bombardement op en de capitulatie van Antwerpen was het een ware vloed van 700.000 man. Die werden zo goed mogelijk opgevangen, maar toen de bewegingsoorlog in Vlaanderen een stellingenoorlog werd, was het vanzelfsprekend dat de Nederlandse overheden, zoals Moeyes het uitdrukt, ‘zachte drang’ uitoefenden. De meeste Belgen keerden huiswaarts. De 80.000 die ervoor kozen te blijven, ’integreerden geruisloos’ of woonden vier jaar lang in barakkendorpen.  De geïnterneerde Belgische militairen waren soms gewelddadig waren. Moeyes wijst erop dat het tot in 1937 heeft geduurd voor Nederland een vergoeding van zestig miljoen gulden ontving voor het onderhoud van deze Belgische geïnterneerden. Die langdurige onderhandelingen waren een neveneffect van wat Moeyes spottend ‘de derby der Lage Landen’ noemt. Daarmee bedoelt hij de slechte Belgisch-Nederlandse betrekkingen in 1918-1919 ingevolge dwaze territoriale aanspraken van de Belgische regering op Nederlands grondgebied. De Nederlanders voelden zich terecht ‘onheus behandeld’. Maar de vermoorde onschuld hadden ze beter niet gespeeld, want ze wisten best hoe ze met de betrokken gebieden de Antwerpse haven konden dwarszitten. Hoe dan ook, België kreeg nul op het rekest, niet in de laatste plaats omdat de Britten het ‘Brave Little Belgium’ van 1914 in 1918 niet meer zo dapper vonden en het vooral klein wilden houden, uit wantrouwen tegenover Frankrijk.
De oorlogsjaren veroorzaakten heel wat politieke en sociale opschudding in Nederland, met stakingen, plunderingen en aardappeloproer. De scheepvaart leed zware verliezen door zeemijnen en Duitse duikboten, terwijl de geallieerden beslag legden op Nederlandse schepen. En in 1918 probeerde de Nederlandse socialistische voorman Pieter Jelles Troelstra een revolutie te ontketenen in navolging van de woelingen in Duitsland, maar met veel tegenstand in zijn eigen partij. Het werd een smadelijke mislukking. Na de wapenstilstand kwam Nederland weer in het nieuws, toen de afgetreden Duitse keizer Wilhelm II er onderdak vroeg en kreeg.
In zijn epiloog maakt Moeyes duidelijk hoe Nederland zijn ‘stand’ van middelgrote natie verloor, een neergang die zich tegen versneld tempo voortzette tot na de Tweede Wereldoorlog, met het verlies van ‘de Oost’.  En ook met de neutraliteitsdroom was het afgelopen. Willen of niet, Nederland was rijp voor de Benelux en Europa. [Robert Schoeters] Verberg tekst

Een historische beschrijving over ons land gedurende de Eerste Wereldoorlog. Nederland was en bleef toen neutraal, hield vier jaar lang het leger gemobiliseerd, gaf Belgische vluchtelingen onderdak en probeerde zo goed en zo kwaad als het ging de economie draaiende te houden. Auteur Paul Moeyes (historicus te Amsterdam) biedt een kijk in veel aspecten van de Nederlandse samenleving van 1914 tot 1918, onder meer de sympathieën van politici en bevolking voor de verschillende strijdende partijen, de verveling onder de soldaten, de problemen met de Britse handelsblokkade, de handhaving van de neutraliteit, de maatschappelijke onrust naar aanleiding van de voedsel- en brandstofschaarste in 1918. Ook de nawerking van de oorlog komt aan bod. Het is een vlot geschreven verhaal geworden, goed gedocumenteerd en lezenswaardig voor wie zich interesseert voor de positie van ons land in de internationale context van de twintigste eeuw. Deze herdruk is uitgebreid met passages over spionage in Nederland, de Belgenkampen, diplomatie en Nederlandse oorlogstekenaars. Met een katern kleurenafbeeldingen; de zwart-witfoto's zijn vaak te donker en/of onscherp afgedrukt. Met een alfabetisch register. Verberg tekst